Update rechtspraak Hof van Justitie inzake de woorden ‘of gelijkwaardig’
De woorden ‘of gelijkwaardig’ in technische specificaties, een gewaarschuwd aanbesteder is er twee waard!
FEITEN
In een recente uitspraak (HvJ 24 oktober 2024, C-513/23) stond de gemeente Pleven (Bulgarije) ter discussie vanwege een overheidsopdracht voor renovatiewerken. In de technische specificaties werden normen voor o.a. beton vermeld, zonder de verplichte toevoeging van de woorden “of gelijkwaardig“. Dit leidde tot een financiële sanctie van 25% op de toegekende subsidie, omdat het ontbreken van deze formulering de concurrentie zou hebben beperkt.
De gemeente stelde dat deze toevoeging overbodig was, aangezien het om geharmoniseerde Europese normen ging waaraan al het materiaal binnen de EU moest voldoen, maar het Hof van Justitie dacht er anders over…
BEOORDELING
Artikel 42, lid 3, onder b), van de Europese richtlijn 2014/24 schrijft voor dat technische specificaties in overheidsopdrachten altijd moeten worden aangevuld met de woorden “of gelijkwaardig” wanneer er naar normen wordt verwezen.
Het Hof van Justitie verduidelijkte dat deze verplichting ook geldt voor geharmoniseerde normen. Deze verplichting heeft als doel transparantie en gelijkheid in de mededinging te waarborgen. Het Hof benadrukte dat inschrijvers altijd moeten kunnen aantonen dat hun oplossingen gelijkwaardig zijn aan de gespecificeerde normen.
Het ontbreken van de toevoeging kan resulteren in een ongerechtvaardigde beperking van de toegang tot de markt. Het uitdrukkelijk toevoegen van de woorden “of gelijkwaardig” creëert daarentegen ruimte voor alternatieve oplossingen binnen overheidsopdrachten en bevordert eerlijke concurrentie.
CONCLUSIE
In de Belgische rechtsorde sluit artikel 53, §3, 2° van de Overheidsopdrachtenwet hier naadloos op aan. Deze bepaling verplicht namelijk aanbestedende overheden om bij verwijzingen naar normen in technische specificaties altijd de woorden “of gelijkwaardig” toe te voegen. Bovendien biedt artikel 53, §6 van dezelfde wet inschrijvers de mogelijkheid om de gelijkwaardigheid van hun oplossingen aan te tonen “met elk passend middel”.
Aanbestedende overheden moeten aldus bij het formuleren van technische specificaties zorgvuldig omgaan met deze verplichting, ongeacht de norm waarnaar wordt gerefereerd. Dit draagt niet alleen bij aan een inclusieve markt, maar versterkt ook de concurrentie en opent de deur voor innovatieve oplossingen…